Historia Windowsow

Wstęp

Można nie lubić oprogramowania Microsoft, ale nie sposób zaprzeczyć, że stało się ono dzisiaj powszechnym standardem dla komputerów osobistych zbudowanych na bazie procesorów rodziny x86. Ciekawe, że początki MS Windows wcale nie zapowiadały tak wielkiego sukcesu i były raczej trudne, a produkty konkurencji wydawały się znacznie lepsze. Przełom przyniosła dopiero wersji Windows 3.0. Przypadek firmy Microsoft dowodzi, że nie zawsze musi zwyciężyć rozwiązanie technicznie najlepsze. Równie ważna, jeżeli nie ważniejsza jest polityka marketingowa firmy i długofalowa strategia jej działania. Nie sposób w tym miejscu nie nadmienić, że podobna sytuacja miała miejsce dekadę wcześniej, kiedy to systemem operacyjnym dla właśnie konstruowanego IBM PC nie stał się wbrew logice ówczesny standard - szyki i sprawny system CP/M firmy Digital Research - lecz PC-DOS (MS-DOS), początkowo bardzo ułomny produkt małej, nie mającej praktycznie żadnego doświadczenia na polu systemów operacyjnych firmy Microsoft. Na decyzji IBM zaważyły nie tyle argumenty techniczne, ile bardzo konkretna i precyzyjna strategia postępowania Billa Gates'a przy jednocześnie fatalnej polityce Digital Research.

Windows 1.0
Microsoft rozpoczął prace nad Interface Manager (później przemianowanym na Microsoft Windows) dla komputerów klasy IBM PC już we wrześniu 1981 r. Pierwowzorem dla Interface Manager'a był prawdopodobnie Xerox Star opracowany w laboratorium PARC. W pierwszych projektach zastosowano menu u dołu ekranu (podobne do stosowanego w programach Multiplan i Word), jednakże w 1982 zmieniono koncepcję i wprowadzono rozwijane w dół menu i pola dialogowe (pull-down menus and dialogs) podobnie jak w Xerox Star. Zamiar był prosty - stworzyć graficzny interfejs użytkownika pozwalający ujednolicić wygląd i obsługę programów oraz uwolnić użytkownika od każdorazowej konieczności dopasowywania parametrów obrazu i drukarki do aktualnie używanej aplikacji. Zespół dwudziestu programistów pracował dzień i noc. Projekt posiadał najwyższy priorytet. Zagrożenie ze strony konkurencji było znaczne. Wiele firm pracowało nad podobnymi pomysłami (np. VisiCorp (VisiOn), Quarterdeck (DESKQview), Digital Research (GEM), IBM (TopView i OS/2), Commodore (Amiga Workbench)). Microsoft, aby sprostać presji konkurencji (VisiOn właśnie się ukazał, a TopView miał się ukazać lada chwila) ogłosił premierę Windows na listopad 1983. Było to już po premierze Apple Lisa ale jeszcze przed Macintosh'em, GEM'em Digital Research i pozostałymi konkurentami. Microsoft zadbał o zainteresowanie swoim projektem wielu dużych firm hardware'owych jak np. Compaq, TI, HP, Tandy, Zenith czy DEC.

Windows zapowiadał prosty, graficzny interfejs użytkownika, niezależną od sprzętu (device-independent) obsługę grafiki oraz wsparcie wielozadaniowości (multitasking).

Z reklamy Windows 1.0:
"Windows will instantly deliver you a more productive present. And a leap into the future."

Premiera była wielokrotnie przesuwana i w październiku 1984 została oficjalnie przełożona na połowę 1985. W międzyczasie ukazał się GEM Digital Research, którego sprzedaż szła nadspodziewanie dobrze. Niektóre firmy nie chciały już dłużej czekać na obiecywane Windows i przeszły na GEM (np. Commodore, Atari czy TI).

Po 110 000 roboczogodzin (inne źródło podaje 55 roboczolat), oficjalnie Windows 1.0 ukazał się w czerwcu 1985 (egzemplarze testowe dla firm i prasy fachowej) a do sprzedaży trafił w listopadzie 1985 (v1.01).

Windows 1.0 posiadało:

* graficzny interfejs użytkownika z rozwijanym w dół menu (drop-down menus), dzielonymi oknami i obsługą myszki,
* niezależną od sprzętu obsługę grafiki i drukarki,
* co-operative multitasking dla aplikacji Windows.

Wiele czasopism komputerowych po pierwszych testach zadawało pytanie, po co komuś właściwie cały ten Windows? Wybór aplikacji przeznaczonych dla Windows był więcej niż skromny. Istniała co prawda możliwość uruchomienia kilku aplikacji DOS'owskich i przełączania pomiędzy nimi, ale aplikacje znajdujące się w tle były zatrzymywane. Wymagania sprzętowe były natomiast stosunkowo wysokie. Zalecana konfiguracja IBM AT z kolorowym monitorem była wtedy poważnym wydatkiem. Nic więc dziwnego, że sprzedaż szła słabo. Nie poprawiły jej upgrade'y umożliwiające stosowanie międzynarodowego zestawu znaków i korzystanie z nowych urządzeń peryferyjnych

Pakiet Windows 1.0 zawierał: MS-DOS Executive, Calendar, Cardfile, Notepad, Terminal, Calculator, Clock, Reversi, Control Panel, Print Spooler, Clipboard, RAMDrive, Windows Write, Windows Paint.
Windows 2.0
Windows 2.0, wprowadzony pod koniec 1987 (lub na początku 1988), zawierał znaczące ulepszenia. Pojawiły się ikony, a okna mogły wzajemnie na siebie nachodzić. Ukazały się również nowe aplikacje (Excel, Word for Windows), także niezależnych producentów (Corel Draw!, Ami, PageMaker, Micrografx Designer) i sprzedaż nabrała tempa. Firma Apple stwierdziła, że nowe Windows zbytnio przypominają jej, uznawany za standard GUI Macintosh'a, i uznała, że MS poszedł za daleko. Apple pozwał MS do sądu, sprawa ciągnęła się do 1992 r. Był to właśnie ten moment, kiedy Windows zaczął stawać się poważnym konkurentem dla Mac'a. Dobrze wyposażony PC z zainstalowanym Windows zbliżał się niebezpiecznie blisko pod względem funkcjonalności i wygody obsługi do komputerów Apple Macintosh. Wielu producentów oprogramowania graficznego tworzących swe aplikacje dla Mac'a zaczęło przenosić je również na platformę PC, co przyczyniało się do poszerzenia oferty oprogramowania dla Windows o nowy obszar.

Kiedy pod koniec 1988 roku pojawił się pierwszy komputer z procesorem Intel386 (i był to Compaq a nie IBM!), pojawiła się również dostosowana do jego nowych możliwości wersja Windows/386, która różniła się od przemianowanej na Windows/286 wersji 2.0 tym, że pozwalała na uruchomienie równocześnie kilku aplikacji (DOS) w extended memory i ich wykonywanie w tle (multiple DOS virtual machines with pre-emptive multitasking).
Windows 3.x
Windows 3.0, zaprezentowane w maju 1990, stanowiło całkowicie nową jakość dla środowiska Windows. Posiadało o wiele przyjaźniejszy interfejs i możliwość wykorzystania pamięci powyżej 640 kB. Niezależni producenci oprogramowania szybko rozpoczęli tworzenie aplikacji dla nowego środowiska. Sprzedaż osiągnęła poziom 10-11 milionów kopii. Wersja 3.0 był szybsza, stabilniejsza, estetyczniejsza (większa ilość kolorów, 3D-look), pracowała jednak w "protected mode" (80286) i mogła wykorzystać jedynie 16 MB RAM. Ceremonia premierowa Windows 3.0 kosztowała 3 miliony dolarów. Prasa fachowa oceniła nowy produkt w zasadzie pozytywnie. Był to dla MS przełom technologiczny i finansowy. Wykorzystując sukces Windows 3.0 wzrosła popularność takich programów jak MS Word i MS Excel. Zostały one niejako automatycznie zmuszone wcześniej niż konkurencja współpracować z nowym systemem i stało się to ich poważnym atutem w porównaniu z innymi (Lotus 1-2-3, Wordperfect, MicroPro WordStar). Programy dla Windows były lubiane i poszukiwane przez użytkowników.

Najważniejsze zmiany w 3.0 w stosunku do wcześniejszych wersji Windows:

* wykorzystanie do 16 MB pamięci w standardowym trybie pracy ("protected mode" (286)),
* możliwość pracy w trybie "enhanced mode" (386) i wykorzystania większej ilości pamięci oraz możliwość uruchomienia kilku sesji DOS w trybie "pre-emptive multitasking"
* brak wersji runtime
* wprowadzenie Program Manager'a oraz File Manager'a
* obsługa sieci
* obsługa trybów graficznych o więcej niż 16 kolorach
* API udostępniało pola combo, hierarchiczne menu oraz indywidualne pliki .INI

W kwietniu 1992 ukazała się ulepszona wersja, oznaczona 3.1. W ciągu dwóch pierwszych miesięcy na rynku sprzedano (łącznie z upgrade'ami z wersji 3.0) ponad 3 miliony kopii. Ważną nowością było wprowadzenie czcionek TrueType, zmienił się także nieco FileManager.

Najważniejsze zmiany w stosunku do wersji 3.0:

* brak trybu "real mode" (8086)
* skalowalne czcionki TrueType
* możliwości multimedialne
* Object Linking and Embedding (OLE)
* "Mouse Trails" czyli "ślad myszy" na ekranie, przydatny na ekranach LCD
* lepsza ochrona przed wzajemnym oddziaływaniem na siebie aplikacji i lepsza diagnostyka błędów
* funkcje API dla multimediów i usług sieciowych
* zgodność API na poziomie kodu źródłowego z Windows NT

Pół roku później, w październiku 1992, Microsoft wprowadził Windows for Workgroups 3.1, stanowiący integrację środowiska Windows i pakietu sieciowego (współdzielenie plików i drukarek na zasadzie peer-to-peer, ale bez protokołu TCP/IP, który pojawił się później jako upgrade). WfW 3.1 zawierał ponadto Microsoft Mail - klienta poczty elektronicznej oraz Schedule+ - terminarz dla pracy grupowej. Kolejna wersja - Windows 3.11 - nie zawierała wielu nowych elementów, poprawiała kilka niedoróbek związanych w szczególności z obsługą sieci. Zastąpiła ona wersję 3.1 w sprzedaży, a bezpłatny upgrade był dostępny na [link widoczny dla zalogowanych] W listopadzie 1993 pojawiła się wersja Microsoft Windows for Workgroups 3.11, która posiadała możliwość włączenia 32-bitowego dostępu do dysku twardego, wysyłania faksów oraz po zainstalowaniu dodatku Win32s była w stanie uruchamiać niektóre aplikacje 32-bitowe.
Chronologiczne zestawienie wersji systemu
czerwiec 1985 Ukazuje się Microsoft Windows 1.0 w wersji angielskiej (egzemplarze testowe).
listopad 1985 Microsoft Windows 1.01 w wersji angielskiej trafia do sprzedaży.

Wymagania systemowe:

# MS-DOS 2.0
# dwa napędy dyskietek DS (double-sided) lub dysk twardy
# co najmniej 256 kB RAM
# możliwość pracy w trybie graficznym
styczeń 1986 Ukazują się pierwsze europejskie wersje Windows 1.01
sierpień 1986 Ukazuje się Windows 1.03.

Wymagania systemowe jak w v1.01, ponadto:

# co najmniej 320 kB RAM

Zmiany:

# wsparcie MS-DOS 3.2
# wsparcie dla rozszerzonej klawiatury
# wsparcie dla AT&T 6300 oraz AT&T 6300 Plus
# dodane rozmiary czcionek 14-, 18-, i 24-point TimesRoman oraz Helvetica
# dodany sterownik dla Generic/Text Only printer
# dodany sterownik dla PostScript printer
# rozszerzenie .WRI dla plików Windows Write (wersja 1.01 stosowała .DOC)
# wsparcie dla ustawień międzynarodowych
styczeń 1987 Ukazuje się Windows 1.03 z DDL (Device Driver Library Volume 1). Zawiera wsparcie dla nowych urządzeń (karty graficzne, drukarki, myszy) oraz dla Adobe PostScript.
kwiecień 1987 Ukazuje się Windows 1.04.

Wymagania systemowe jak w v1.03

Zmiany:

# wsparcie dla IBM Personal System/2
# zmieniony COMM.DRV dla wsparcia portu EPT dla drukarki IBM 3812 Pageprinter
# wsparcie dla ładowalnych czcionek HP (downloadable soft font)
listopad 1987 Ukazuje się Windows 2.03.

Wymagania systemowe jak v1.04, ponadto:

# MS-DOS 3.0
# co najmniej 512 kB RAM

Zmiany:

# nakładające się wzajemnie okna, zamiast dzielonych
# wsparcie dla LIM Version 4.0 expanded memory support (EMS)
# wsparcie dla Dynamic Data Exchange (DDE)
# dodany program SMARTDrive (disk-cache program)
# zmieniony format czcionek ekranowych .FON
# dodany program NEWFON.EXE do konwersji formatu wersji 1.x na wersję 2.x
# zmieniony format plików programu Paint
# dodany program CVTPAINT.EXE do konwersji formatu wersji 2.x na wersję 1.x
# polecenie "About" przeniesione do menu "File" (poprzednio w menu systemowym)
# dodane ustawianie opcji Printer Timeouts w panelu sterowania (Control Panel)
# dodana opcja Mouse Acceleration w panelu sterowania (Control Panel)
# dodany przełącznik Warning Beep w panelu sterowania (Control Panel)
# polecenie "About" w programie Notepad podaje ilość wolnej pamięci
# brak wsparcia dla 3812 Pageprinter
marzec 1988 Ukazuje się Windows/386, a Windows 2.0 staje się Windows/286.
27 maja 1988 Ukazuje się Windows 2.10. Pakiet jest oferowany na dyskietkach 5.25" 1.2 MB lub 3.5" 720 kB, zawiera formularz bezpłatnego zamówienia na dyskietki 5.25" 360 kB

Wymagania systemowe:

# MS-DOS 3.0
# jeden napęd dyskietek ORAZ dysk twardy
# co najmniej 512 kB RAM
# karta graficzna (IBM EGA, IBM VGA, IBM 8514, IBM CGA, Hercules Graphics Card lub kompatybilna)
# opcjonalnie Microsoft Mouse

Zmiany:

# nowy sterownik HIMEM.SYS pozwalający załadować część kodu do obszaru pierwszych 64 kB extended memory, zwalniając w ten sposób ok. 50 kB pamięci podstawowej
# wsparcie dla ok. 65 dodatkowych drukarek (w porównaniu do v2.03), łącznie oferowane jest wsparcie dla 127 drukarek
# wsparcie dla innych wielu nowych urządzeń (np. kart graficznych)
lipiec 1988 Ukazują się europejskie wersje Windows/386 i Windows 2.0 (Windows/286).
13 marca 1989 Ukazuje się Windows 2.11.

Wymagania systemowe takie jak v2.10:

Zmiany:

# Accounts for memory freed by XMS when computing the maximum swap size allowed
# Increased minimum bankable memory required for large frame EMS
# Setup program no longer terminates when incompatible driver is encountered
# Setup corrected to permit set up on 512K machine with MS-DOS version 3.3
# Updated COMM.DRV to solve handshaking problems at 9600 bits per second (BPS)
# Updated HPPCL.DRV driver that supports LaserJet series IID, Olivetti LP 5000, Toshiba
# PageLaser 12, and Intel Visual Edge
# Updated PSCRIPT.DRV driver that supports Olivetti LP 5000 in PostScript mode
# Printing speed increased
# Windows/386 WINOLDAP.MOD modified to support high-resolution displays
# AppleTalk library (must accompany the new PostScript driver) added
# Toshiba 24-pin printer driver added
# 8514/a driver for Windows/386 added
# /E switch to adjust large frame EMS threshold added
22 maja 1990 Ukazuje się pierwsza naprawdę użyteczna wersja Windows - Windows 3.0.

Wymagania systemowe takie jak v2.11, ponadto:

# MS-DOS 3.1
# 640 kB pamięci podstawowej
# co najmniej 256kB XMS (Extended Memory)

Zmiany:

# Windows runs in protected mode -- direct extended memory access
# 386 enhanced mode virtual memory provides more memory than physically in RAM by swapping blocks of RAM to the hard drive.
# Color palette managed by Windows 3.0
# Device-independent color bitmap support
# Improved network support
# New dialog boxes, system fonts, and menus
# Graphical environment
# New HIMEM.SYS XMS (spec. 2.0) driver. 16 MB support
# EMM386.SYS expanded memory manager
# 32 printer drivers supporting 170 different printers -- including HP LaserJet III series
# MS-DOS programs run in a window
# Three mode operation (real, standard, 386 enhanced).
# Icon-based Program Manager
# Tree-structured File Manager
# Asymetrix Daybook 1.0a bundled
31 października 1990 Ukazuje się Windows 3.00a.

Wymagania systemowe takie jak v3.0:

Zmiany:

# Poprawione problemy i błędy, szczególnie związane z siecią, Dynamic Data Exchange, pracą w systemach z małą ilością pamięci, procedurą instalacyjną Setup, wsparciem rozszerzonego zestawu znaków dla drukarek
# w skład pakietu wchodziła ulotka zawierająca Q&A (FAQ?)
koniec 1991 Ukazuje się Windows 3.00a Multimedia Extension.

Wymagania systemowe (Multimedia PC (MPC) Specification):

# procesor 80386SX lub DX
# co najmniej 2 MB RAM
# karta VGA lub lepsza (co najmniej 16 kolorów)
# 30 MB na twardym dysku
# napęd CD-ROM (z wyjściem sygnału audio)
# mysz z 2 przyciskami
# karta dźwiękowa

Zmiany:

# wersja dostępna tylko w kanale dystrybucji OEM
# dodane nowe sterowniki do obsługi komponentów multimedialnych
# wprowadzony Media Control Interface (MCI)
# rozszerzony panel sterowania (Control Panel), dodane: wygaszacz ekranu, sterownik karty graficznej, joystick, instalacja sterowników, dźwięki systemowe i MIDI mapping
# nowe akcesoria: MPC Alarm Clock, Media Player, Sound Recorder
6 kwietnia 1992 Ukazuje się Windows 3.1. Jest bardziej stabilne, zawiera sporo ulepszeń.

Wymagania systemowe:

# MS-DOS 3.1 (3.3?) lub wyższa (5.0 zalecana).
# procesor 80286 lub lepszy (386 zalecany; 386SX lub lepszy wymagany dla udostępniania plików i drukarek)
# 640 kB pamięci podstawowej
# 256 kB extended memory (XMS v 2.0 lub wyżej)
# 1024 kB extended memory zalecane dla 80286 (bez współdzielenia plików i drukarek (standard mode)).
# 2048 kB extended memory zalecane dla 80386 (3072 kB oraz 386SX lub lepsze zalecane dla współdzielenia plików i drukarek (enhanced mode)).
# napęd dyskietek HD 5.25" lub 3.5"
# twardy dysk z 6 (9.5?) MB wolnej przestrzeni (10 (14.5?) MB zalecane)
# EGA, VGA, SVGA, XGA, 8514/A lub Hercules video card lub 100% kompatybilne oraz monitor (kolorowy VGA lub lepszy zalecany).
# Microsoft Mouse lub kompatybilna zalecana
# karta sieciowa zalecana
# modem Hayes lub kompatybilny opcjonalnie
# karta dźwiękowa opcjonalnie
# napęd CD-ROM opcjonalnie

Zmiany:

# Dostępny jako upgrade lub pełen pakiet (upgrade nie wymaga wcześniejszej wersji)
# Ulepszony Setup, możliwość wyboru wersji express, custom, network i troubleshooting setup
# Podręcznik użytkownika w wersji komputerowej (Windows 3.1)
# Consistent dialog boxes
# Ulepszona pomoc online
# wsparcie dla OLE i OLE Drag and drop w wielu aplikacjach
# Ulepszony File Manager
# Ulepszone wsparcie dla drukarek poprzez UNIdriver
# nowe sterowniki graficzne umożliwiają uruchomienie sesji DOS w oknie
# sterownik kontrolera wirtualnego twardego dysku WD1003
# możliwość ustawienia pamięci wirtualnej (virtual memory) w panelu sterowania
# wyłącznie tryby "standard mode" i "enhanced mode"
# wsparcie dla czcionek skalowalnych TrueType
# zawiera multimedia extensions
# zawiera nowe wersje: SMARTDrive v4.0, HIMEM XMS manager 3.0, EMM386.EXE
# "standard mode" może być teraz wykonywany z uruchomionym EMM386.EXE
# dokumentacja zawiera podręcznik "Getting Started"
# wsparcie dla 266 różnych typów drukarek
październik 1992 Ukazuje się Windows für Workgroups 3.1, czyli Windows 3.1 ze zintegrowanym wsparciem dla sieci peer-to-peer.
listopad lub grudzień 1993 Ukazuje się Windows für Workgroups 3.11

Wymagania systemowe takie jak v3.1

Zmiany:

# Certificate of Authenticity
# bardziej złożony hologram i sticker MS (3M) na pudełku
# Numer telefoniczny 800 (w USA i Kanadzie) i sprawdzanie legalności oprogramowania
# uaktualnione sterowniki
# pięć uaktualnionych plików systemowych
# wsparcie dla Novell NetWare
kwiecień 1994 Dostępna jest pierwsza wersja Windows NT 3.1. Jest to nowy system, niezależny od DOS'a.
sierpień 1995 Ukazuje się Windows 95. MS ogłasza początek końca systemów 16-bitowych.
początek 1997 Ukazuje się Windows NT 4.0
czerwiec 1998 Ukazuje się Windows 98
luty 2000 Ukazuje się Windows 2000
wrzesień 2000 Ukazuje się Windows ME
??? Ukazuje się Windows XP ("Whistler")

Post został pochwalony 0 razy